Bardzo często dostaję pytania o to, w jakim programie montuję filmy. Odpowiadam, że w Final Cut Pro X, ale zawsze mnie korci, żeby dopisać lub dopowiedzieć  parę zdań. Nie ma znaczenia na jakim programie montujecie. Montuje człowiek, nie program. Ten sam film może być zmontowany, dokładnie w taki sam sposób, na wielu różnych programach. Montowałam we wszystkich najpopularniejszych programach i one wszystkie są do siebie podobne. Różnią się różnymi aspektami, skrótami klawiaturowymi, umiejscowieniem efektów, wyglądem. Ale prawda jest taka, że kiedy nauczycie się montażu w jednym programie - to tak jakbyście umieli pracować w każdym. Przesiadka będzie wtedy wymagać jednego tutorialu na YouTube, albo w ogóle metody prób i błędów, kilku godzin, najwyżej jednego dnia. Wiadomo, na początku być może będziecie pracować trochę wolniej, zanim takie automatyczne odruchy się u Was wyrobią na nowy program. Ale to wszystko.

Dlatego w tym kursie w ogóle nie będziemy się skupiać na montażu w konkretnym programie. Bo nie ma to żadnego sensu i myślę, że w miarę nauki - sami się z tym zgodzicie. Wszystkie lekcje z tego modułu bez problemu zastosujecie w dowolnym programie, po opanowaniu jego podstaw, 2 z nich mają w tym kursie dedykowane lekcje. Opowiadając o efektach - będę używać uniwersalnego słownictwa, do zastosowania w dowolnym programie. Obsługa programu do montażu to nie montaż. To tylko opanowanie konkretnego narzędzia. Montaż to znacznie więcej aspektów. I wie to każdy kto po raz pierwszy poznaje program i postanawia zrobić nawet prosty film.

Ja montowałam we wszystkich programach, o których dzisiaj opowiem, ale dla siebie wybrałam taki, z którym praca sprawia mi największą przyjemność i który najmniej mnie frustruje. Na którym po prostu pracuje mi się osobiście najlepiej. Ale nie brakuje takich, którzy krytykują Final Cut Pro X.

Najpopularniejszymi programami na świecie w tym momencie są:

• Final Cut Pro X
• Adobe Premiere
• DaVinci Resolve

Final Cut Pro jest programem tylko na komputery Apple. Jest jednorazowo płatny, do kupienia w Appstore. Mamy tutaj aż 90 dniowy okres próbny, możemy przez 3 miesiące testować pełny program za darmo.

Adobe Premiere jest programem i na komputery firmy Apple i na Windowsa. Płatny jest w formie subskrypcji. Oznacza to, że każdy miesiąc korzystania z niego jest płatny. W planie albo takim, że subskrybujemy sam program, albo w ramach Adobe Creative Cloud - czyli zbioru wszystkich najważniejszych programów od Adobe: Photoshop, After Effects, itd.

Davinci Resolve to również profesjonalny, bardzo rozbudowany program, a najlepsze jest to, że jest darmowy. Jest również dostępny w wersji płatnej, ale musielibyśmy pracować na naprawdę bardzo zaawansowanych projektach, by była nam ona potrzebna. Np. z materiałami 3D, czy pracując nad jednym filmem w zespole. Wersji bezpłatnej nie brakuje niczego i moim zdaniem nie ma się nad czym zastanawiać. Jeśli szukacie programu do montażu, nie macie żadnego, nie macie doświadczeń, chcecie się jakiegoś nauczyć - żaden inny darmowy program nie może z nim się równać.

Na początku też nie będziecie mieć zapewne jakichś wielkich potrzeb. I można pomyśleć, że po co AŻ taki rozbudowany program, skoro są inne darmowe, pozornie prostsze. Po to, że za jakiś czas, kiedy opanujecie podstawy, te same które opanowalibyście na jakimś małym, prostszym programie, i zacznie Wam brakować efektów, korekcji kolorów, i tak dalej - nie będzie trzeba od nowa przyzwyczajać się do nowego programu. A te podstawy, których będziecie teraz używać - będą i tak w ten sam sposób działać na innych programach, trzeba będzie wykonać te same akcje dla danego efektu. Dlatego nie przerażajcie się pierwszym wrażeniem, to tylko wygląd. Nie musicie się uczyć każdego jednego przycisku czy funkcji, żeby z niego korzystać do prostych produkcji.

W tym kursie lekcję o DaVinci Resolve poprowadzi Konrad Śniady. Zaprosiłam go do tego projektu ponieważ jest on dużo bardziej obyty właśnie w DaVinci, ja z wielką przyjemnością opowiem Wam jak wygląda praca na Final Cut.

Są na rynku jeszcze inne programu typu Sony Vegas Pro, Edius, Avid Media Composer. Jednak ja osobiście nie znam już żadnej osoby, która na nich pracuje. Kiedyś widziałam, że sporo osób montowało na Sony Vegas, domyślam się, że z powodu konkurencyjnej ceny względem innych, ale DaVinci Resolve pozamiatał trochę ten rynek. Nic nie stoi na przeszkodzie, by na nich montować filmy, jeśli któryś z nich macie, jeśli wolicie.

Dlatego też nie będę omawiać żadnych innych darmowych programów do montażu. Nie ma to większego sensu, bo po DaVinci jest po prostu długo długo nic. Ale jeśli będziecie zdeterminowani, by jednak samodzielnie sobie poszperać, to tutaj są te najpopularniejsze, warte uwagi.

• Lightworks Free
• Shotcut
• Hitfilm Express
• VSDC Free Video Editor
• Avid Media Composer First
• iMovie (apple)
• Openshot

Montowanie na telefonie, tablecie - czy to ma sens?

Jeśli chcesz tworzyć filmy, które są dłuższe niż minutę, chcesz to robić w sposób wygodny, uczyć się nowych technik i rozwijać swoje umiejętności - to moim zdaniem nie.

Montowanie na tablecie czy telefonie, w apkach, jest natomiast możliwe. Przy założeniu, że montujemy tylko to, co mamy nagrane właśnie telefonem i nie musimy kombinować ze zgrywaniem materiałów na telefon lub tablet z kamery, oraz że nie braknie nam pamięci na te wszystkie materiały i że nasz projekt nie będzie rozbudowany.

Takie filmy możemy chcieć montować na przykład na Instagrama, czy Tiktoka. Ale zdarza się też, że youtuberzy, którzy kręcą telefonem, na początku wszystko montują na smartfonie. Zazwyczaj są to proste filmy, sklejonych kilka ujęć. Żeby osiągnąć tutaj jakąś wartość filmową, zrobić coś wow, trzeba się trochę więcej nagimnastykować i mieć pomysł. Natomiast będzie to ważne nie na etapie montażu, tylko kręcenia takiego filmu, bo tak jak mówiłam - apki służą do bardzo prostego montażu, dają nam ograniczone możliwości.

W przypadku Instagrama i Tiktoka - osobiście polecam wykorzystywanie natywnych edytorów wbudowanych w te apki. W przypadku Instagrama będzie to w miejscu tworzenia rolek.

Ja sobie czasem korzystam z tych narzędzi, kiedy potrzebuję krótkiego klipa, nawet nie do publikacji. Edytuję, ściągam na telefon i mam.

Jeśli zaś chodzi o aplikację do montażu to z najpopularniejszych mamy:

• Inshot - darmowa + płatna
• CapCut
• KineMaster - darmowa
• iMovie (na apple) - darmowa
• Adobe Premiere Rush
• FilmoraGo
• Splice

Nie będę w tym kursie skupiać się na montażu w aplikacjach mobilnych. Większość z nich jest prosta, bardzo intuicyjna, wiele z nich ma samouczek wyświetlający się przy pierwszym uruchomieniu, który przeprowadza użytkownika przez ich obsługę krok po kroku. I jest to bardzo uproszczony sposób montażu z wieloma ograniczeniami. W tym kursie skupimy się na tym, by świadomie i z pełną swobodą ze strony narzędzi - wprowadzać w życie nasze pomysły.

Sprzęt do montażu.

Jaki komputer jest potrzebny do montażu. Znów nie ma jednej prostej odpowiedzi. Zależy do jakiego montażu. Jak bardzo zaawansowanych plików? Im lepsza jakość i im większa rozdzielczość filmów, im bardziej rozbudowany projekt - tym mocniejszy komputer będzie nam potrzebny. Do filmów nagranych w 4k potrzebujemy conajmniej czterordzeniowego procesora, minimum 16GB RAMU i dedykowanej karty graficznej, zintegrowana może tego nie pociągnąć. Do tego dużą pojemność dyskową, dysk również szybki, najlepiej SSD. I najlepiej - wszystko lepsze niż to co powiedziałam, żeby praca była przyjemna i płynna. Ale zakładam, że nikt na początkowym etapie tworzenia filmów nie zrobi od razu takiej inwestycji.

Jest na końcu tego kursu lekcja o tym co zrobić, jeśli wasz komputer nie radzi sobie z montażem filmów. Jeśli przycina, robi pokaz slajdów, zawiesza się. Ja przez większość życia montowałam na na słabym komputerze i jest to bolączka wielu ludzi, którzy nie montują profesjonalnie i nie chcą lub nie mogą zrobić takiej dużej inwestycji w sprzęt. Wielu z nas się po prostu frustruje i męczy. I montuje wolniej niż można by było. No chyba, że całkiem przypadkiem macie komputer gamingowy, bo jesteście fanami gierek - to macie prawdopodobnie dobry sprzęt do montażu.

Co jeszcze Wam się przyda. Nie wiem jak duże macie dyski w komputerze, ale pamięci nigdy nie jest za dużo. Ja nigdy nie mam jej dużo, pracuję na Macu, gdzie każde rozbudowanie jest piekielnie drogie, więc posiłkuję się dyskami zewnętrznymi. I na nich trzymam surówki i montuję filmy. Lepsze, ale to znów łączy się z kosztami - są dyski SSD. Tym się różnią od zwykłych HDD, że są dużo bardziej odporne na różne uszkodzenia i są szybsze. I ta szybkość jest niezależna od temperatury. Kiedy dysk się rozgrzeje, a rozgrzeje się - nie spowolni swojej pracy.

Przydadzą się też niezłe słuchawki, będziemy omawiać w tym kursie przy okazji znaczenia dźwięku w filmie.

Ale to są opcjonalne rzeczy. Swój setup do montażu, kiedy się wejdzie w temat, zazwyczaj rozbudowuje się latami.

Filmowanie i montaż to niestety bardzo drogie hobby, a technologia galopuje i raczej nie zwolni.

Tyle na temat kwestii technicznych, zaczynamy przygodę z montażem.

‍